Geçtiğimiz günlerde Wall Street Journal gazetesinin fiyatların yüzde 5’ten fazla düşmesi için OPEC‘ın (Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü) arz artışını değerlendirdiğine yönelik haberi ile petrol varil fiyatı ocak ayından bu yana en düşük seviyesine inmişti. Ancak Suudi Arabistan Enerji Bakanı Prens Abdülaziz bin Salman, devlet haber ajansı SPA üzerinden haberi yalandı. En büyük ithalatçı Suudi Arabistan’ın OPEC+’nın arz kesintilerine bağlı kalacağını ifade etmesiyle petrol fiyatları yaklaşık yüzde 1 yükseliş gösterdi. Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt ve Cezayir yetkilileri de OPEC+ anlaşmasını değiştirme yönünde görüşmeler yapılmadığını ifade ettiler.
4 Aralık’ta bir ortaya gelecekler
Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Venezuela, İran, Irak, Libya, Kuveyt, Cezayir, Angola, Kongo, Ekvator Ginesi, Gabon, Nijerya’dan oluşan OPEC üyeleri ile Azerbaycan, Bahreyn, Brunei, Kazakistan, Malezya, Meksika, Umman, Rusya, Güney Sudan ve Sudan’ı da kapsayan OPEC+ üyeleri, 4 Aralık’ta bir araya gelecekler. Suudi Arabistan Enerji Bakanı Salman, 4 Aralık’taki toplantıda OPEC+ grubunun küresel ekonomiye ilişkin belirsizlik nedeniyle petrol üretimi konusunda temkinli davranacağı ifadesinde bulundu.
5 Aralık’ta AB yasakları başlayacak
5 Aralık’ta ise AB’nin Rus ham petrolünün ithalatına ait yasakları uygulamaya geçecek. AB, 5 Şubat’tan itibaren Rus petrol ürünlerinin ithalatını yasaklayarak Rusya’yı petrol gelirlerinden yoksun bırakmayı planlıyor.
OECD stokları 2004’ten beri en düşük seviyesinde
Artan resesyon kaygıları petrol fiyatlarını baskılamaya devam ederken dünyanın en büyük ham petrol ithalatçısı Çin’de sıkı covid önlemlerinin gündeme gelmesiyle piyasalarda kaygılar artıyor.
Uluslararası Güç Ajansı (IEA) tarafından geçtiğimiz günlerde yayınladığı Petrol Piyasası Raporu’nda şu değerlendirmelere yer verildi:
●Mevcutta 2,1 milyon varil olan talep büyümesi 2023 yılında 1,6 milyon varile düşecek. GSYİH’da ortaya çıkan daralmalar nedeniyle 2022’nin dördüncü çeyreğinde global petrol tüketimi geçen yıla nazaran 240 bin varil azalacak. Çin’in zayıflayan ekonomisi, Avrupa’daki güç krizi, güçlü ABD doları üzere etkenler tüketim üzerinde ağır baskı oluşturuyor.
● Dünya petrol arzı, ekim ayında 410 bin varil artarak 101.7 milyon varile çıktı. Lakin OPEC+ kesintileri ve AB’nin Rus ham petrol yasağının yürürlüğe girmesiyle yılın geri kalanında 1 milyon varil düşeceği tahmin ediliyor.
● OECD stokları 2004’ten bu yana en düşük düzeylerde seyrediyor. Rusya ham petrol ve petrol eserleri ithalatına yönelik yaklaşan AB ambargoları ve deniz nakliyatına getirilen yasaklar, global petrol istikrarları üzerinde daha fazla baskı oluşturacak. Bu durum dizel pazarında da sorunların artmasına yol açacak.
● Petrol fiyatı tavanı uygulamasının fiyat üzerindeki tansiyonları hafifletmeye yardımcı olabileceği düşünülse de belirsizlikler ve lojistik zorlukların devam etmesi tansiyonların azaltılmasının önünde büyük bir mani olmaya devam edecek.
Irak, Suudi Arabistan’ın bölgesel petrol hakimiyetine meydan okuyabilir mi?
Finans gazetecisi ve yazar Simon Watkins, Irak’ın petrol üretimini 2027 yılına kadar günde 7 milyon varile çıkarmayı planladığını söz ediyor. Şimdiye kadar Irak’ın tüm kümülatif petrol üretiminin yaklaşık yüzde 80’ini üretmiş olmasına karşın, Rumaila ve West Qurna 2 petrol alanlarının potansiyelinin büyük olduğunu kelamlarına ekleyen Watkins “Irak’ın politikasında bazı temel değişiklikler yapılmadan petrol endüstrisinin daha fazla üretim yapması mümkün değil” değerlendirmesinde bulundu.
