Fenerbahçe’nin haziran ayında renklerine bağladığı Bosnalı yıldız Edin Dzeko, sadece futbol kariyeriyle değil, çocukluk tecrübeleri ve başarılarıyla da büyük bir ilham kaynağı. 1986’da Saraybosna’da doğan Edin, şimdi 9 yaşında, memleketinin bombalanmasına ve ülkesinin bölünmesine tanık oldu. Katliamda en yakın arkadaşlarının ve akrabalarının hayatını kaybettiği yıllarda sarıldığı futbol topuyla tarihin en başarılı Boşnak futbolcularından biri oldu.
Edin Dzeko’nun çocukluğunda Saraybosna’dan başlayıp Kadıköy’e uzanan öyküsünü inceleyelim.
Saraybosna’nın en kozmopolit semtlerinden biri olan Grbavica’da Müslüman Boşnak bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Edin, futbolla çok küçük yaşlarda tanıştı. Bu oyunun hayatını kurtaracağını henüz bilmiyordu.
Savaşın başlamasıyla birlikte komşunun komşuyu ihbar ettiği hatta öldürdüğü günler geldi. Küçük Edin’in doğup büyüdüğü mahallede artık canlar kana bulanmıştı. 1992’de milliyetçi Sırp ordusunun saldırısına uğrayan kentte yüzlerce Müslüman Boşnak öldürüldü. O günlerde Edin’in iki yakın arkadaşı da futbol sahasına atılan el bombalarıyla öldürülmüştü. Edin ise annesi izin vermediği için o günkü antrenmanı kaçırmış ve hayatta kalmış.
Savaşla radikalleşen ve komşularına silah doğrultan zanlılara dönüşen Saraybosna halkı, 1992’de bir daha görülmemek üzere tüm bağlarını kopardı.
Sırp ordusunun şehir merkezinde konuşlandığı birkaç bölgeden biri olan Gbavica kasabası, Edin’in yaşadığı ve futbol oynadığı yerdi. Top mermileri şehri sürekli dövüyor; Öte yandan şehir kuşatıldı ve dış dünyayla bağlantısı kesildi.
Ateşkesin ardından Sırplar ilçeden çekilirken, başkentin kulübü Zeljeznicar’ın ilçeyle aynı adı taşıyan stadını, evleri ve dükkanları ateşe verdiler. Çünkü Grbavica stadı Boşnaklar tarafından hastane olarak kullanılmış ve Boşnak askerlerine hizmet vermiştir.
Mayıs 1992’de Sırplar şehirden tamamen çekildi. Arkalarında büyük bir enkaz bıraktılar. Edin Dzeko, tanık olduğu tüm vahşete rağmen hayatta kalmaya ve hayallerine tutunmaya devam etti. Savaş sırasında stadyumu bombalanan Zeljeznicar’da oynamaya başladı. Yetenekleri sayesinde Saraybosna’da fazla kalmayacaktı. İlk olarak Çek ekibi Teplice’ye transfer oldu ve ilk kez kendi ülkesi dışından bir grupla profesyonel sözleşme imzaladı. Edin, Teplice’ye gittiğinde henüz 18 yaşındaydı.
Çekya’da başarılı aylar geçiren ve kendini ispatlayan Edin, 2007 yılında hayatını değiştirecek imzaya imza attı. Bundesliga ekibi Wolsburg’a transfer oldu.
Kendini tamamen Almanya’da bulan Edin Dzeko, bu kadroyla Bundesliga şampiyonluğunu kazandı. 2008-2009 döneminde Bayern Münih ve Borussia Dortmund gibi devleri geride bırakarak şampiyon olan grubunun en büyük yıldızıydı. O yıl 32 maçta 26 gol attı ve 10 asist yaptı. Artık Bosna ve Hersek’in en büyük futbolcularından biri olarak görülüyordu ve kariyerinin zirvesine ulaşması uzun sürmedi.
3 Ocak 2011’de Edin Dzeko hayatının en büyük işaretine imza attı. 32 milyon euro bonservis bedeli ile İngiliz devi Manchester City’e transfer oldu. Şimdi kariyerinin zirvesinde, yeni bir başlangıç için hazırdı.
City için imza atarken “Annemin öngörüsü nedeniyle buradayım” dedi. Edin’in ne dediğini kimse anlamadı. Demek istediği, yıllar önce annesinin onu bombalanan futbol sahasına göndermediğiydi. Orada iki arkadaşını kaybeden Edin, artık futbolun zirvesinde o arkadaşlarının hayallerini gerçekleştiriyordu.
Katliamlardan doğan ülkesi Bosna Hersek’in ve dünyadaki tüm Boşnakların Kahramanı; City’de de başarılı yıllar geçirdi. Giydiği formanın hakkını fazlasıyla vermişti.
FA Kupası ve lig kupası olmak üzere iki birinci lig kazandı. City’nin altın yıllarının ilk kıvılcımını yakan grubun bir parçasıydı. 2015 yılında İtalyan devi Roma’ya oradan da Inter’e transfer oldu. Bundesliga ve Premier Lig’in ardından Seria A’da da başarılı yıllar geçirdi.
2023 yılında şu an 37 yaşında olan Edin, gurur duyulacak bir meslek kurmuştu.
Kariyerinin son yıllarında ülkesi Bosna ile sosyal ve kültürel bağları güçlü bir ülkeyi tercih ederdi.
22 Haziran 2023 tarihinde Türkiye Süper Ligi ekibi Fenerbahçe ile sözleşme imzaladı. Binlerce Boşnak göçmenin yaşadığı İstanbul’da büyük aşk gösterileriyle tanıştı. Fenerbahçe ile çıktığı ilk maçlarda zaten sınıfını göstermişti.
Kariyeri boyunca kendisine 100 milyon EURO’nun üzerinde para ödeyen Dzeko, zirveye ulaştığı an kariyerinde başladığı noktayı hiç unutmadı. Grbavica’nın çamurlu sahalarını ve bombalar altında oynadıkları maçları hep yüreğinde taşıdı. Dzeko, yazlarının bazılarında hala kendi ülkesindeki küçük futbolculara ücretsiz ders veriyor. Savaş döneminden kalma enkaz büyük ölçüde onarıldı. Edin Dzeko’nun bölgeye önemli miktarda mali yardımda bulunduğu da sıkça yapılan yorumlar arasında yer alıyor.
